Omgevingswet

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: de fysieke leefomgeving. De nieuwe wet voegt wetten samen en vereenvoudigt de regels voor veel van wat u buiten ziet, ruikt en hoort. U kunt hierdoor in één keer kennisnemen van de regels en voorschriften van de verschillende overheden (gemeenten, waterschappen, provincies en Rijk). De wet geldt voor alle inwoners, organisaties en bedrijven. De Omgevingswet is per 1 januari 2024 ingegaan.

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms ook tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten verhinderen ook vaak de ontwikkeling van innovatieve, duurzame initiatieven. Daarom zijn nu dus 26 wetten vereenvoudigd en gebundeld in één Omgevingswet.

Als u als inwoner iets wilt verbouwen aan uw huis of tuin en u vraagt een vergunning aan, dan gaat dat anders dan voorheen. U zoekt de regels op in het online Omgevingsloket. In dat loket controleert u of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar dan ook meteen de vergunning aanvragen als u die nodig hebt, of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en Ontwikkelperspectieven in uw gemeente en over initiatieven bij u in de buurt. De Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun omgevingsplan niet alles meer tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen wel werd gedaan. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. Zij moeten daar in bepaalde situaties wel eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie).

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Daar hebben alle inwoners en ondernemers profijt van. Ambtenaren en inwoners hebben via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie en het aanvragen van een (omgevings-)vergunning verloopt sneller.

Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen nu onder één nieuwe wet. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Dat is wennen en zal ook niet in een keer foutloos gaan, Maar uiteindelijk gaan we er wel vanuit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.